KOMPENSATIONcu: August 2016

Kuşkusuz her yas, kendine ait, dolayısıyla eşşiz bir parmak izi taşır.

Bu anlamda herkes kendi yasını layıkıyla bilir ve yaşar.

Aşağıdaki, Heike Körblein'ın, öğrenci kayıpları ardından öğretmenlere ve öğrencilere destek olsun diye geliştirdiği bir yas konseptidir.

1. Ölüm haberini almak
Kabul etmeyi reddetme evresi
Olası tepkiler: Duygusal şok, duygu kaybı, acının bölünmesi, duygusal korunma
Yas ödevi: Ölümü gerçeklik olarak kabul etmek, ölüm haberini duymak ve kavramak, ölüm nedeni hakkında bilgilenmek

İlk gün
Babamın yanına girmeden önce, anneme içeride çok ağır hastaların bulunduğunu, eğer acıdan bağırırsa onlara zarar verebileceğini kesin bir dille belirtmek ve annemden söz almak, aynı anda kendimden de söz almak, babamın yanına doğru içimi sürüklemek, kendimi odaya itmek, babama bakmak, babamı görmek, sonra hemen makinelere dönmek, fişlerini kontrol etmek, çekilmiş olduklarından emin olmak, kardeşlerime dönüp bir yanlışlık olabilir mi diye sormak, onların başlarını sallayışlarına bakakalmak, en büyük korkumun gerçekleştiğini düşünmek, babama yaklaşmak, çok sessiz ağlamak, nefesini kontrol etmek, iki eli iki evladının ellerindeyken huzurla gitmiş olduğunu duyup sevinmek, neden önceki gece yarısı birden ayağa kalkıp, eve gitmemiz gerek diyerek, şaşkın bakışlarına ve olmazlarına aldırmadan, annemi eve getirişimin ilahi sebebini kavramak: Bizim kendisini bırakmayacağımızı bildiğinden, babamın, gidişine saatler kala bizi kendinden uzaklaştırmasındaki sonsuz ve zeki öz saygısını farketmek. Kendime test sorusu sormak: Bırakır mıydım? Dürüstçe cevap vermek: Bırakmazdım. Ben bıraksam annem bırakmazdı.
Bir gözümü annemin üzerinden çekip, ikisiyle tekrar babama dönmek, güzelliğini görmek, acılarının bittiğini kavramak, bir elimi alnına, bir elimi kalbinin üzerine yerleştirmek, orada olduğunu tüm benliğimle hissetmek, yanaklarından öpmek, yanağımı yanağına dayamak, alnından öpmek, yanağımı alnına dayamak, O'na söylediğim her şeyin ağzımdan çıktığı an yok olduğunu farketmek, her şey için teşekkür etmek, susmak.
Annemle babamın yalnız kalmaları için odayı boşaltmak.
Tekrar içeri girmek. Annemi babamın yarı açık gözlerini kapatırken seyretmek, sonra kardeşlerimle babamın üzerini örtmek.
Hastanenin dışına çıkıp, Türkiye'deki yakınları aramak, ağlamalarını ağlamadan dinlemek, babamın nasıl kendi kararıyla gittiği, nasıl güzel göründüğü hakkında bilgi vermek, annem için uygun bir yer bulmak, suyun temin edildiğinden emin olmak, yanına en yakınlarımızı oturtturmak, kardeşlerime su içirmek, annemin feryatlarını babamla beraber dinlemek, gelip gidip başını öpmek, oturamamak, kuşlara özeniyorum dediği için gökyüzünde kuş aramak, bulamamak, gelenleri karşılamak için yolun kenarında hazır bulunmak, kurumsal işlerin başlatıldığını öğrenip, hayatımda ilk defa babamla ilgili evrak işleriyle bizzat ilgilenmemek, işlerin nasıl da kolay ilerlediğine tanık olmak, babamı tebrik etmek.
Cenaze işlemlerini yapacak kişinin tam önünde durmak ve anlatımlarını can kulağıyla dinlemek, babamın saçlarını yıkamak istediğimi belirtmek, yıkayamayacağımı öğrenmek, kollarında çok iğne yarası olduğunu, babamı yıkarken özellikle kollarını inciltmemeye özen göstermelerini söylemek.
Ardından babama yer bakmak için yola çıkmak, mezarlığın güzelliğine hayran kalmak, babamı tekrar tebrik etmek, bir ağaç altı aramak, o esnada benim de burada gömülmek istediğimi aileme söylemek, anneme de sormak, mezarlık görevlilerinin beğendiğimiz yer için, orası biraz zor, demelerine tanık olmak, iyi mezar görevlisiyle kötü mezar görevlisi oyununu izlerken, babamdan sabır dilemek, sabrın gelmesiyle yanlarından uzaklaşmak, neticede hepimizin içine sinen bir aile toprağı satın almak, eve dönerken annemi yanıma almak, acaba eve gitmesek de hep arabamı sürsek, diye sormak, annemin tamam demesi üzerine yolu uzatıp uzatıp uzatmak, biz şimdi ne yapacağız, sorusu üzerine, bir yas dönemine girdiğimizi, bu dönemi her birimizin içimizden nasıl geliyorsa öyle geçirme hakkı olduğunu söylemek ama bana, kendine zarar verecek raddeye geldiğini hissettiğinde duracağının sözünü vermesini istemek.
Bir yas evinin ve bahçesinin ne kadar çabuk kurulduğuna hayret etmek, insanların çalışkanlıkları yanında karıncaların sönük kaldığını izlemek, annemi emin ellerin yanına oturtmak, kalabalıktan bunalırsa yalnız kalabileceğini hatırlatmak, tam bunu demişken kaybolduğumu hissedip dışarı çıkmak, tek başıma caddede bir aşağı bir yukarı ağlayarak yürürken babamla konuşmak, geri dönmek, insanlara devamlı sarılmak, çocukların kahkahalarına sevinmek, babamın arkadaşlarının önünde diz çöküp ağlamalarını izlemek, babamın haklarında söylemiş olduklarını onlara anlatmak, çay servislerini yapmak, rahat oturduklarından emin olmak, insanların bahçenin her yerinde kasvetsiz sohbetler sürdürdüklerini algılayıp, babamın göz kırptığını hissetmek, hayatım boyunca yas evlerinden uzak kalışımın belli ki kendi yas evime hazırlık olduğunu düşünmek, kardeşlerimle yürüyüşe çıkmak, yolda babamı soranlara babamız gitti derken ağlamamak, aynı şeylere takıldığımızı, aynı şeylere sevindiğimizi farketmek, biz nasıl bu kadar normal olabiliyoruz, diye sormak, sokağın ortasında oturup ağlamak, sonra hiç bir şey olmamış gibi kalkmak ve yürümek.
Dua okuyacak erkek hocanın sesini merak etmek, duyunca çok sevmek, dua sonrası kendisiyle tanışmak, sesi hakkında konuşmak ve sesini övmek, yine okumasını rica etmek, işinin olduğunu söylediği halde, ertesi gün tekrar gelmesine sevinmek, babamı da seçiminden dolayı kutlamak.

2. Duyguların patlama evresi
Yas acısı
Olası tepkiler: Birbiriyle çelişkili duygu akımları, öfke, hayal kırıklığı, acı, pişmanlık
Yas ödevi: Yas acısını deneyimlemek, farklı duygu oluşumlarıyla karşılaşmak ve yansıtmak ve içsel deneyimler hakkında konuşmak

Öğretmenim ol

3. Hatırlama ve ayrılış evresi
Hatıralar, ayrılık
Olası tepkiler: Derin özlem, ayrılık acısı, bitkinlik, keyifsizlik, geri çekilip kendini dış dünyaya kapatış
Yas ödevi: Hatırlamak, veda etmek, ölenin yürekte bıraktıklarını algılamak, onun olmadığı bir hayata uyum sağlamak

4. Yeni öz ve dünya düşünümselliği evresi
Hayata doğru yol
Olası tepkiler: Yeniden yapılanma, geleceğe bakış
Yas ödevi: Dinlenmek, güç ve duygusal enerji oluşturmak

*Kaynak: http://www.trauerphasen.de/Der-Trauerweg-Trauerphasen.pdf; Heike Körblein: Ein Platz bleibt leer. Aus: Sicher durch den Schultag. S. 7-13. Raabe. Berlin 2003.